İzale-i Şuyu Nedir?

İzale-i Şuyu Nedir?

İzale-i şuyu, diğer adıyla ortaklığın giderilmesi olarak da bilinen, birden fazla kişinin sahip olduğu gayrimenkul ya da malların taraflar arasında bölüştürülmesi ya da satılarak elde edilen gelirin paylaştırılmasıdır. 

İzale-i Şuyu Davası Nedir?

İzale-i şuyu davası, mal ya da taşınmaz üzerinde hak sahibi olan kişiler arasında yaşanan anlaşmazlıkların giderilmesi amacıyla açılır ve dava sonucunda mahkeme tarafından ortaklık sona erdirilir. 

• Taraflar arasında uyuşmazlığa neden olan mal ve taşınmazlar bölüştürülebiliyor ise mahkeme taşınmazı taraflar arasında paylaştırır.
• Medeni Kanun’un 628. Maddesi uyarınca anlaşmazlığa sebep olan taşınmaz bölüştürülemez durumda ise mahkeme tarafından satışa çıkarılır ve satıştan elde edilen ücret taraflar arasında bölüştürülür.

Tapu üzerindeki ifadelerin anlamlarını öğrenmek için tapu üzerindeki ifadelerin anlamları nelerdir sayfamızı inceleyin.

İzale-i Şuyu Davasında Yetkili Mahkeme

Hukuk Mahkemeleri Kanunu’nun 12. Maddesi’nde belirtildiği üzere izale-i şuyu davalarında kesin yetkili anlaşmazlığa neden olan taşınmazın bulunduğu il veya ilçedeki sulh hukuku mahkemesidir.

Örneğin İstanbul Kartal’da bulunan bir arsa için açılan izale-i şuyu davalarında yetkili, Kartal Sulh Hukuku Mahkemesi’dir. Dava, farklı il veya ilçelerdeki birden fazla taşınmaza ilişkin ise bu taşınmazlardan birinin bulunduğu yerdeki sulh hukuku mahkemelerinde diğer taşınmazlar hakkında da dava açılabilir. 

Tapu alım satım işlemleri hakkında detaylı bilgiyi tapu alım satım işlemleri sayfamızdan edinin.

İzale-i Şuyu Şekilleri

• İzale-i şuyu davasında taraflar, taşınmazı nasıl bölüşeceklerine dair anlaşarak mahkemeye bildirebilirler.
• Bu durumda hâkim, taraflar arasındaki anlaşma doğrultusunda ortaklığın giderilmesine karar verir.
• Taraflar anlaşamazsa dava, taksim yoluyla yani taşınmazın taraflar arasında doğrudan bölüştürülmesiyle sonuçlanır.
• Aynen taksimi mümkün değilse satış suretiyle yani taşınmazın satılarak elde edilen ücretin taraflar arasında bölüştürülmesiyle sonuçlanır. 

Aynen Taksim Yoluyla İzale-i Şuyu

• İzale-i şuyu davasında taraflardan biri, aynen taksim talebinde bulunursa öncelikle mahkeme taşınmazın taraflar arasında aynen taksim suretiyle bölüştürülüp bölüştürülemeyeceğini araştırır.
• Bunun için taşınmazın tarım arazisi ya da imar mevzuatına göre niteliği, büyüklüğü, sahip olan kişi sayısı gibi değişkenleri değerlendirir.
• Taşınmaz, aynen taksim suretiyle taraflar arasında bölüştürüldüğünde büyük bir değer kaybı oluyorsa da bu şekilde bölüştürülmez.
• Aynen taksimde tam olarak eşit bölüştürme mümkün değilse ya da bölünen payların değerlerinin eşit olmaması durumunda, değeri düşük bölümü alacak tarafa ödeme yapılabilir.
• Taraflar arasında anlaşma yapılmazsa mahkeme bazı taşınmazların bir tarafa kalanın diğer tarafa verilmesi şeklinde aynen taksim suretiyle paylaştırmaya karar veremez. 

Miras yoluyla elde edilen konutlar için yasal işlemler hakkında detaylı bilgiyi miras yoluyla sahip olunan konutlar için yasal işlemler sayfamızı ziyaret edin.

Satış Yoluyla İzale-i Şuyu

Aynen taksim yoluyla taşınmazın bölüştürülmesi mümkün değilse; taraflar arasındaki ortaklık satış yoluyla yani taşınmazın satılarak elde edilen ücretin bölüştürülmesi ile sonlandırılır. Satışı mahkeme değil icra dairesi ya da satış memurluğu açık arttırma yoluyla yapar. Ancak taraflar, satışın yalnızca ortaklar arasında yapılması konusunda anlaşırsa taşınmaz ortaklar arasında satışa çıkarılır.

Gayrimenkul iktisap bedeli hakkında detaylı bilgi almak için gayrimenkul iktisap bedeli nedir, nasıl hesaplanır sayfamızı ziyaret edin. Hisseli veya müşterek tapuya kredi çıkar mı öğrenmek için hisseli tapuya kredi çıkar mı sayfamızı inceleyin.

Muhdesat Nedir?

Ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilirse muhdesat olarak tanımlanan taşınmaz üzerindeki tüm yapı, ağaç ve benzerinin de satılması gerekir. Ancak, taşınmaz üzerindeki muhdesatın taraflardan birine ait olduğu tapuda belirtilip ya da tüm ortaklar bu konuda hemfikirse ve muhdesat, taşınmazın değerini arttırıyorsa taşınmaz ve muhdesatın maddi değerleri mahkeme tarafından ayrı olarak belirlenir.

Daha sonra tüm bu değerler toplanarak taşınmazın toplam fiyatı ortaya çıkarılır. Toplam değerin ne kadarının taşınmaza ne kadarının muhdesata ait olacağı, yüzdelik oran ile hesaplanır. Satıştan elde edilecek gelir de bu yüzdelik hesabıyla taraflar arasında bölüştürülür. Muhdesattan elde edilen gelir muhdesat sahibi ortaklara, diğer bedel ise payları doğrultusunda tüm ortaklara dağıtılır.

Kimler İzale-i Şuyu Davası Açabilir?

• Taşınmaz üzerinde hak sahibi olan tüm taraflar, ortaklığın giderilmesi davası açabilir.
• Türk Medeni Kanunu’na göre, tüm taraflar ayrı ayrı dava açabilir.
• Birden fazla ortak bir araya gelerek diğer ortak ya da ortaklara dava açabilir.
• Ortaklardan birinin dava açması durumunda davalı diğer ortaklardır.
• İzale-i şuyu davasında davalı durumundaki ortaklar da davacı konumundaki ortak ya da ortaklar gibi taşınmazın ne şekilde bölüştürülmesi gerektiğine dair talepte bulunabilir. 

İzale-i Şuyu Davası Mahkeme Giderleri

İzale-i şuyu davalarında mahkeme giderleri, dava konusu olan taşınmazın değeri ile bağlantılıdır. Davacı, yani davayı açan taraf başvuru harcı gibi bazı giderleri davanın başında ödemek durumundadır.

Ancak, davanın sonunda, avukatlık ücretleri de dahil olmak üzere:

• peşin harç
• başvuru harcı
• tebligat gideri
• bilirkişi ve ücret masrafları
• dosya gideri

tüm mahkeme giderleri payları oranında tüm ortaklara paylaştırılır. İzale-i şuyu davalarında bir kazanan ya da kaybeden olmaz. Bu sebeple davadaki tüm taraflar mahkeme giderlerini payları oranında bölüşür.

Kaynaklar:

4 Şubat 2011 Tarihli 27836 Sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu

8 Aralık 2001 Tarihli 24607 Sayılı Türk Medeni Kanunu