ESP Nedir ve Ne İşe Yarar?

ESP Nedir?

ESP’nin açılımı, Elektronik Stability Program’dır. Stabilite kelime anlamı olarak denge, sağlamlık veya kararlılık anlamına gelir. ESP: Sürücünün dışından kaynaklanan hataları en düşük şekilde yansıtarak sürüş anında aracın durmasını veya sürüşün sağlıklı devam etmesini sağlar.

Günümüzde birçok popüler otomobil üreticisi ESP veya ESC ismiyle bu sistemi kullanıcılarına sunuyor. Bu sistem, başka markalarda farklı isimlerle de kullanılıyor. Örnek vermek gerekirse; BMW ve Jaguar marka otomobillerde ESP yerine DSC bulunuyor. Buna benzer bazı markalarda; VDC, VSC, DTC de ESP ile aynı işlevi görüyor.

ESP Ne İşe Yarar?

ESP, araba seyir halindeyken savrulmasına ve düz bir hattan çıkmasına engel oluyor. Bu sayede araç seyrini koruyarak yoluna devam ediyor. 

Motorda ESP Nedir?

ESP, şoförün aracı yönlendirme biçimiyle aracın davranışı arasında bulunan dengeyi sağlamaya yarıyor. Bir örnekle anlatmak gerekirse, çok keskin virajlarda veya ani gelişen hallerde aracın burnu istenilen noktaya doğru gitmeyebilir. ESP de tam da bu noktada devreye giriyor. Algılayıcılar yardımıyla aracın şoförün istediği yöne doğru gitmediğini anlıyor ve ESP frenini uyguluyor. Bu şekilde aracın yönü şoförün istediği yöne doğru düzeliyor ve araç kontrol altına alınıyor.

ESP Yapısı Nasıldır?

ESP de ASR’de olduğu gibi ABS sisteminin alt yapısı baz alınarak geliştirilmiş. Bu sistem üç ana bölümden oluşuyor. Bunlar:

• Sensörler
• Elektronik kontrol ünitesi (ECU)
• Kumandalar

ESP Nasıl Çalışır?

ESP sisteminin düzgün çalışmasını sağlayan parçalar bulunuyor. Bu parçalar kısaca şu şekilde açıklanabilir:

• Yanal hız algılayıcıları: Bu algılayıcılar, aracın yönünden ne kadar saptığını hesaplayarak ESP sistemine bildirir.
• Teker hız algılayıcıları: Tekerleklerde yer alan ve tekerleklerin hızını ayrı ayrı ölçen parçalara verilen addır.
• ABS hidroliği ve fren basıncı algılayıcısı: Ani fren yapıldığında fren basıncını algılayarak tekerleklerin kilitlenmesini önler.
• Direksiyon açısı algılayıcısı: Sürücünün gitmek istediği yönü saptar.
• Elektronik kontrol ünitesi: Bütün algılayıcılardan gelen bilgileri toplayıp değerlendirerek kritik bir durum söz konusu olduğunda ESP’yi devreye sokan, sistemin beyni olarak nitelendirilen ünitedir.

ESP Arızası Nedir?

Sürüş güvenliği bakımından son derece önemli olan ESP, sistemin arıza yapması, aracın savrulması veya durmaması gibi durumlarda kazalara yol açabilir. ESP’nin arızalarında ESP ışığı sabit şekilde yanıyorsa, manuel olarak ESP tuşuna basıldığında sistem devreye girmiyorsa veya yol bilgisayarı yazılı ve sesli olarak uyarılar veriyorsa ESP arızasından şüphelenmek gerekiyor. 

Araç bakımı hakkında bilgi için periyodik araç bakımı sayfamızı ziyaret edin.

ESP Hangi Durumlarda Kapatılmalı?

Araç patinaj yapar ya da kayarsa ESP savrulma sinyali verir. Karlı veya buzlu bir yolda aracın tekerlekleri patinaj yapar ve ESP de bu durumu savrulma tehlikesi olarak algılayarak tekerlekleri durdurmaya çalışır. Bunun sonucunda araç hareketsiz kalır. Böyle bir durumla karşılaştığınız zaman ESP devre dışı bırakılmalıdır. Karlı ya da buzlu yoldan araç çıkarıldığında da ESP düğmesine basılarak sistem devreye sokulmalı.

Bazı araçlarda bulunan kış modu düğmesi, ESP’yi bu gibi hallerde devre dışı bırakabiliyor. Ancak bu mod her araçta bulunmuyor. 

ESP'nin En Çok Hangi Durumlarda İşe Yarar?

Düz yolda araçla ilerlerken yolda oluşan ani bir bozulma, herhangi bir canlının yola çıkması gibi ani direksiyon hareketleri, ani karşılaşılan virajlar, virajlara olması gerekenden daha sert girilmesi gereken durumlarda ESP oldukça işe yarar. Güvenli sürüş teknikleri her sürücü için önemlidir. 

ESP Neden Önemli?

Ciddi hasar meydana gelen ya da ölümle sonuçlanan kazaların %40'nın nedeninin aracın savrulmasından kaynaklı oluştuğunu gösteriyor. ESP bulunan araçların karıştığı kaza oranı ESP bulunmayan araçlara göre 5 senede ortalama %35 oranında azaldığı görülüyor. ESP’nin kullanılmaya başlanmasından bu yana tek araçlı kazaların %41 oranında ve tek araçlı ölümlü kazaların %56 oranında azaldığı gözlemleniyor.